Dit is mijn laatste volle dag in dit fascinerend land. Wat een belevenis...! Wat ik -los van het project- vooral zal onthouden: het heerlijke rijden langs Finse wegen; de wegen lopen eigenlijk gewoon tussen de bossen door, of net naast een meer, of over een meer, met hier en daar eens een dorp of gehucht. Zo ontspannend rijden , echt zalig en zeer mooi!
Een Finse weg is zoiets als een hele lange lijn, beetje kronkelend en slingerend soms, beetje op en neer, soms een heel lang stuk gewoon rechtuit... Snelwegen zijn er nagenoeg niet, behalve hier en daar rond een grote stad.
De wegen zijn van beton, weinig gemarkeerd, soms krijg je gele lijnen op bepaalde stukken. Afhankelijk van de situatie mag je er 100km/u rijden , of 80 (als er een zijweg komt), of 60 als je een punt hebt met zowel links als rechts een zijweg, of 50 , als je in bebouwd gebied komt, of 40 als je bij een school bent. Allemaal dezelfde weg! Finnen houden zich heel erg aan deze snelheidsvoorschriften, wat voor mij nog zo makkelijk was, dan moest ikzelf niet heel de tijd opletten. Maar meestal waren er weinig Finnen tezelfdertijd als mij aan het rijden, leek me.
Zijwegen zijn meestal ook nog van beton, maar zijwegen van die zijwegen niet meer: deze straten zijn eerder veredelde zandwegen met heel veel steengruis. Maar dit zijn dus wel de straten waarin de mensen, meestal in zijwegjes ervan, hun houten huis hebben.
Langs Finse wegen kom je leuke borden tegen: Dit zijn typisch Finse borden.
Let op dat je niet in het water kukelt want de weg loopt dood aan de zee...
Let op dat je niet onder een trein rijd, want hier ligt een spoorweg(je);
Let op voor Rudolf...
Maar ik had beloofd ook nog iets te schrijven over het handschrift van de kinderen. In Finland moeten leerkrachten geen schrijfonderricht meer geven in lopend schrift, dus schrijven in één lijn, zeg maar. In plaats daarvan zullen de kinderen leren typen en schrijven ze de woorden in dezelfde letters , dus los van elkaar
Dat staat in het nieuwe curriculum. Ik had in november hierover al eens iets gelezen in een tijdschrift . Wat ik me van dat artikel herinner, is dat erin vermeld stond dat Frankrijk dit ook al eens geponeerd had, maar dat ze daar op de Franse scholen ondertussen van terug gekomen zijn. De leerkrachten ondervonden immers dat het leren van de kinderen erop achteruit ging doordat ze zelf niet meer eenlijnig leerden schrijven.Ik zou het eens moeten nakijken.
Dit item is onvoorzien ook erg aan bod gekomen, in elke school die ik bezocht, heb ik navraag gedaan hoe de leerkrachten hierop reageerden.
Een bloemlezing uit de antwoorden:
* k vind het goed dat (het aanleren van) het lopend schrift afgeschaft wordt, omdat
- we oude dingen moeten wegdoen zodat er plaats komt voor nieuwe (alle letters los van elkaar, leren typen);
- de Finse taal zoveel heel lange woorden kent en het zeer lastig is voor kinderen om na een woord nog te zien waar ze de puntjes op de i moeten zetten, of de streepjes aan de t,
- het te moeilijk is voor de kinderen, ze hebben zoveel weerstand hier tegen;
- het te moeilijk is voor de leerkrachten, want kinderen hebben zoveel weerstand ertegen...
* Ik vind het jammer dat het lopend schrift afgeschaft wordt, omdat:
- de schoonheid van het schrijven helemaal verdwijnt;
- ik denk dat dit geen goede zaak is;
- het handschrift van de mens een heel sterk expressiemiddel is en heel persoonlijk, met die drukletters verdwijnt dit persoonlijke;
- het tegenwicht kan geven aan de verminderende hand-en-vingers- motoriek door te veel gamen en internetten;
- we laten de computer te veel bepalen, leren schrijven is belangrijker dan leren typen, het is meer dan louter 'schrijven';
- het is een groot leerproces waar ze (de leerlingen) sterk van worden,...
Het ene antwoord is al wat gefundeerder dan het andere.
De steinerschool van Kouvola is in ieder geval blij dat zij hun eigen methodes toch mogen blijven behouden. "Typen is natuurlijk een geheugenoefening, je moet je herinneren waar elke letter staat, maar het blijft machinaal.
Wij blijven het handschrift ook in krulschrift aanleren. Het is bewezen dat door het schrijven in één lijn de hand-breincoördinatie er ook voor zorgt dat er geléérd wordt..."
Tijdens mijn project viel me echter al langer op dat ook de leerkrachten geen lopend handschrift praktiseren, alles wordt met losse letters naast elkaar gezet. Voor sommige kinderen is dit een ramp bij het overschrijven, omdat ze (de kinderen) geen spatie laten tussen twee woorden. Hun tekstje wordt dus een zeer grote verzameling van lettertjes naast elkaar, onleesbaar voor derden (en voor zichzelf ook, denk ik).
Een oudere lerares vertelde me dat het handschrift zoals het vroeger werd aangeleerd, systematisch verarmde. In het vorige curriculum werd ook al afbreuk gedaan , maar nu wordt nog een stukje verder gegaan.
Dank zij de vrijheid die de scholen hebben, kan het aanleren van het lopend schrift nog aangeboden worden als 'vak', iets in de zin van 'schoonschrift, een soort tekenles.
Terveisiä, Veke